Khulan Jugder

Илүү сайханд, илүү өндөрт, илүү ихээр тэмүүлнэ
Дагах

I want my MTV!



By  Khulan Jugder     8:40 AM    Labels:,, 
   Би хөгжимд дуртай. Дуу сонсоод оройжин суучихаж чаддаг хүн. "Маамуу нааш ир"-ийг дуулж анх чихээ онгойлгосон байх. Харин дуу хөгжимд хорхойсох болсон минь гуравдугаар ангид байхдаа "MTV"-г үзэж эхэлсэн үе. Тэр үед Mariah Carey, Backstreet Boys, Westlife гээд тухайн цагт мандаж явсан хамтлаг, дуучдыг сонсдог байв. Клип нь гарвал дагаж дуулна, бүжиглэнэ, цаашлаад хувцаслах хэв маяг төдийгүй гадаад төрх байдлыг нь анзаарч, хааяа даган дуурайна. Ахынхаа нөлөөгөөр "Хар сарнай"-д автсан байсан бяцхан охин тэр үеэс гадаад хөгжимд татагдсан юм.
  Өнөөдөр ингэж бодох болсон нь 30 жилийн өмнөх яг энэ өдөр буюу 1981 оны наймдугаар сарын нэгэнд хөгжим, мэдээллийн MTV суваг анхны дүрс бичлэгээ цацаж байсантай холбоотой. Тухайн үед олон улсыг байлдан дагуулж байсан английн "The Buggles" хамтлагийн хит "Video Killed the Radio Star" уг сувгийг нээж байжээ. Үүний дараа "Грэмми"-ийн шагналт дуучин Пэт Бэнатарын "You Better Run" гарсан бөгөөд нэг дуунаас дараачийн дуу шилжих хооронд дэлгэц харанхуйлж үзэгчдийг хүлээлгэдэг байв. Мэдээж энэ хооронд ВиЖей буюу дүрс тоглуулагч хуурцгаа солино. MTV-гийн анхны цацалтыг хэрхэн явуулж байсан тухай энэ түүхэн бичлэгийг 2009 онд YouTube хуудаст байрлуулсан юм.
  MTV суваг эхэн үедээ рок урсгалын уран бүтээлчдийн бичлэгийг түлхүү толилууж байв. Ерөөсөө 1980-аад онд амьд хөгжим хүчээ авч байсан бөгөөд Bon Jovi, The Police, Rolling Stones-ийн дуунууд телевизээр цацагдаж байлаа. Үзэгчдэд ямар дуу хүргэх нь ВиЖей нарын сонголтоос хамаардаг ч, зарим тохиолдолд сонирхолтой болгох үүднээс урлагийн оддыг зочин ВиЖейгээр урьдаг байв. Эдди Мерфи, Тина Тернер, Эдам Энт нар өөрсдийн дуртай дуугаа хуваалцахаар хэсэг хугацаанд "нэвтрүүлэгч" хийсэн удаатай.
  Арьс өнгөний үзэл буюу ялгаварлан гадуурхалт хөгжмийн сувгийг ч тойрсонгүй. Эхний жилүүдэд хар арьст уран бүтээлчдийн дууг MTV-гээр нэвтрүүлдэггүй байжээ. Анхных нь английн "The Specials" хамтлагийн "Rat Race". Энэ нь тус сувгаар цацсан 58 дахь дуу боловч, цаашид хар арьстнуудыг гадуурхсаар л байсан юм. Харин домогт Майкл Жэксоны "Billie Jean" дуу MTV-гээр гарснаар энэ байдал саарсан гэдэг. Цаашлаад Жэксоны амжилт түүний дүрс бичлэгийг цацахаас өөр аргагүйд хүргэсэн ч гэж зарим судлаачид тэмдэглэсэн байдаг. Түүнчлэн түүний дүү Жэнэт Жэксоны хэмнэлдээ зохицсон гайхалтай бүжиг бүхий бичлэгүүд нь зөвхөн рок хөгжимд анхаарлаа хандуулж байсан MTV-гийн хүрээг тэлж, R&B-д хөтөлсөн ч гэдэг.
  1985 онд хөжгмийн сувгаар анхы шууд тоглолтыг дамжуулав. Лондон, Филадельфиад болсон Этиопийн өлсгөлөнд нэрвэгдэгсдэд тусламж үзүүлэх тоглолтыг 16 цагийн турш үзэгчдэд хүргэжээ. Тэр үед "ABC" телевиз гэхэд л тоглолтын онцлог хэсгүүдийг л дамжуулж байсан гэхээр MTV ямар амжилттай ажилласан нь тодорхой харагдаж байна.
  Рок хөгжим, амьд хөгжмийг онцолж байсан MTV 1997 оноос электроник дуугаралтад "чих тавих" болжээ. The Prodigy, Aphex Twin, Smashing Pumpkins гээд нэрлэж болно. Мөн Backstreet Boys, 'NSync зэрэг "boyband"-ууд "мэндэлж", Бритни Спирс, Кристина Агулера гээд поп гүнж нар дэлхийг байлдан дагуулах болов. Тиймээс нэвтрүүлгийн цагийн ихэнх хэсгийг поп дуу эзэлж эхэлжээ. Харин төд удалгүй P.Diddy, DMX, Jay-Z зэрэг реппэрүүдийн уран бүтээл эрчээ авснаар поп гүнж нарын цагаас хуваалцах болсон юм.
  Өдгөө бидний харж дадсан MTV-гийн логог "Манхэттэн дизайн" студи бүтээжээ. М үсгийг хар зургийн хэлбэрээр, ТV гэсэн товчлолыг шүршдэг будгаар зурсан гэдэг. Брэндүүд логог тэр бүр өөрчлөөд байдаггүй ч, MTV-гийн хувьд хэв, загвараа алдалгүй байнга шинэчлэл хийхийн зэрэгцээ, үргэлж сонирхолтой хэлбэрээр өнгө, будгаа тохируулж байдаг. Тэдний уриа үг /слоган/ "I want my MTV!"-г олон нийтэд таниулах кампанит ажил 1982 онд эхэлж урлагийн алдартнууд үүнд нь оролцсон. 

  Сүүлийн үед интернэтийн нөлөөгөөр үзэгчид телевиз үзэхээ больж, MTV ч хуучрах хандлагатай гэж байв. Гэсэн ч 1993 оноос тус сувгийн албан ёсны сайт ажиллаж эхэлсэн бөгөөд mtv.com сайтаар онлайн мэдээллийн хөтөлбөр, подкастууд болон уран бүтээлчдийн ярилцлагыг хүлээн авах боломжтой юм. Түүнчлэн MTV Music төслийн хүрээнд интернэтээр дүрс бичлэг хуваалцах /video sharing/ хэсэгтэй болсноор хэрэглэгчид 1981 оноос хойшхи 16 мянга гаруй бичлэгийн сангаар аялах болжээ. 2008 онд Alexa-гаас гаргасан мэдээгээр тус сайт ажиллаж эхэлсэн эхний 2 өдөрт л гэхэд 75 мянган хандалттай байв. 
  
   Ингээд намайг дэлгэцийн өмнө уяж, чихэвчтэй дотно нөхөрлүүлэх болсон MTV-д "Төрсөн өдрийн баярын мэнд хүргэе!" 
MTV-гийн анхны нэвтрүүлэг. 

About Khulan Jugder

Khulan Jugder has been working as a freelance journalist for 5 years. She usually writes reviews about films, albums or media and articles about social issues as well.

4 comments: