Лондонгийн
их сургуулийн кампуст тухлаад анзаарбал нүдний шилтэй, зангиатай, цувтай,
бэлтгэлийн хувцастай, өндөр, нам, ази, европ гээд янз бүрийн төрхтэй оюутны
цуваа үүднээс тасрахгүй. Тэдний цүнхэнд өөр, өөр мэргэжлийн ном байгаа ч оюутны
амьдралд нь өөрийгөө нээх, хорвоог таних гэсэн хүсэл дүүрэн өдрүүд бий гэж
итгэнэ. Энэ удаагийн зочноосоо асуухад ч “Маш том хаалгыг нээж өгөөд цааш
хэрхэн алхах, хааш тэмүүлэхээ өөрөө л олж мэдэх сонирхолтой нээлт гэж болно”
хэмээн коллежийн амьдралаа дүрсэллээ.
“Бага
байхаас гэрийхэн маань ажил ихтэй, би хамаатнуудтайгаа цагийг өнгөрөөж өөрийгөө
аваад явдаг байсан тул шинэ газар ирээд нэг их цочирдолгүй, хурдан дассан.
Харин англи хэл мэдэхгүй болохоор сургуульд шилжээд эхний хоёр сар ямар ч
шалгалтанд муу л авдаг байлаа” хэмээн Өмнөговиос Шотландын Эдинбург хүртэлх
нүүдлээ инээмсэглэн дурсах залууг Харперын Улсболд гэдэг. Тухайн үед
зургадугаар ангийн хүү ээжийнхээ гараас хөтлөөд Их Британьд хөл тавьж байсан
бол өнөөдөр тэр гэр бүлийнхээ өмнө хүн яагаад хариуцлагатай байх ёстой тухай
нухацтай ярих болжээ. Цаашлаад “Хаана ч бай хүн ердөө л амьдралынхаа төлөө юм
шиг хэрнээ өргөн утгаараа улс, орныхоо төлөө хөдөлмөрлөж байдаг. Тэгж бодохын
хэрээр би ердийнхөөс ч илүүг хиймээр санагддаг” гэх тэмүүлэл дүүрэн яриа бидний
дунд өрнөсөн.
Лондонгийн
төв, хамгийн хөл ихтэй гудамж Оксфорд Сиркусын ойролцоо бид цаг тохирсон юм.
Хэдийгээр шинэ ажилтан, хийх зүйл бишгүй ч гэлээ тэр ажлаас нь холгүй кафед цаг
гарган ирлээ. Түүний тухай Лондонгийн Их Сургуулийн төгсөгч, Британь-Монголын
оюутан холбооны тэргүүн гэдгээс өөрийг би төдийлөн мэдэхгүй ч, цахим хуудсыг нь
үзэж байсан тул төвөггүй танин мэндлэв. Ялангуяа, LinkedIn-д ажил хэргийн мэдээлэл, албаны хослолтой зургаа
оруулсан олныхоос арай өөр, энгийн хэрнээ хариуцлагатай төрх бүрдүүлсэн
профайлаас нь түүнтэй “танилцах” гэж хэдэнтээ оролдсоны хувьд нүүр тулан
уулзахад жинсэн өмд, оксфорд гутлаар дэгжирхэн албаны цамцаа цэнхэр ноосон
хүрмээр давхарласан нь бидний дунд хөндий ярианаас илүү нээлттэй уур амьсгал
бүрдэхэд нөлөөлсөн биз ээ.
Улсаа Эдинбургт дунд сургуулиа төгсөөд бусдын адил их
сургуульд элсэх, мэргэжил сонгох тухай бодож эхэлжээ. Их Британьд бакалаврын
зэргийн сургалтад элсэх бол мэргэжлээсээ шалтгаалж арван жилийн хичээлүүддээ
дор хаяж “B+”, “A” авсан байх гэхчлэн үндсэн шалгуурууд бий. Дараа нь мэдээж сургуульд
өргөдлөө явуулна, эсээ бичиж ярилцлагад орно гээд багагүй хугацаа шаарддаг. Энэ
бүхний дараа тэрбээр Шотландын өмнөд хэсгээс нүүж зүүн тийш Хойд далайн эрэгт
Дандийн их сургуульд нягтлан бодогчоор сурахаар болсон аж. Эхний сарууд тал
бүрээс ирсэн хүүхдүүд танилцах, найз нөхдөө олох түүнд туслах гэсэн сургууль,
клубуудын парти дунд өнгөрнө. Яваандаа ганцаараа бие даан амьдрахад суралцах,
өөрийгөө дайчлах, цагаа зөв хуваарилах гээд олон зүйлд суралцсанаа тэр ярьж
байв.
Оюутан
байхад өөрт оногдох цаг их тул юунд дуртайгаа мэдэх, сонирхлоо олж, хөгжүүлэх
хамгийн сайхан үе гэдгийг Улсаа давтаж хэллээ. “Би сайн мэдэхгүй ч, монголд
байгаа үеэлүүдтэйгээ ярихад хичээлдээ л яваад, чөлөөт цагаа өнгөрүүлэх
дугуйлан, клубт хамрагдах боломж нь бага санагдсан” гэж байна. Түүний хувьд
эхний жилүүдэд спорт клубт хамрагдаж байсны дараа “Дайныг зогсоох нийгэмлэг”
гэсэн их, сургуулиуд хоорондын хиппи маягийн клубт элссэн нь сонирхолтой байсан
гэв. Жил хүрэхгүй хугацаанд байхдаа Эдинбургт 100 гаруй мянган хүн оролцсон ядуурлыг
бууруулахын төлөөх жагсаалд бичигтэй цамцыг нь өмсөн нэгдэж BBC-ээр гарсан нь дурсамж болжээ.
Их
сургуулийн өдрүүд мэдээж дуу, хөгжимгүй өнгөрөхгүй хойно найзуудтайгаа гитар
тоглож, дуулж тэр ч бүү хэл гудамжинд хүртэл дуулсан бичлэгээ одоо үзэхээр
хөгжилтэй байдгаа тэр хэллээ. Хэрэв тухайн үед санаа нийлсэн найзуудтай таарсан
бол хамтлаг байгуулна гээд өдийд бичлэгийн студитэй хийх гэрээ хайгаад явж байж
мэднэ. Барууны нийгэмд цоо шинэ үзэгдэл болж, цаг үедээ асар их үүрэг
гүйцэтгэсэн The Beatles, Pink Floyd өнөөдөр ч олон залуусын мэдрэмж, оюунд нөлөөтэй.
Ялангуяа харьцангуй уламжлалт хандлагатай байсан английн нийгэмд тэд чөлөөт
байдлыг тунхагласан гээд хөгжмөөр нь дамжуулж үүх, түүхийг нь сонирхдогоо тэр
байн байн ярина.
“Өглөө
юу ч бодолгүй босоод, баранд дуулж мөнгө олоод, өнгөрүүлж байгаа цагаа мэдрээд
л амьдарч чадах юм шиг санагддаг ч багаасаа би завгүй байх дуртай, бас
мөрөөдөмтгий тал минь намайг зүгээр суулгадаггүй” гэсэн ч харамсалтай нь тэр
сургуулиа төгсөөд дөрвөн сарын турш ажил хайжээ. Гурван жилийн өмнө болсон
эдийн засгийн хямралын сүүдэрт Их Британь ч өртөж, асар олон ажлын байр
хасагдаж байснаас дөнгөж сургууль төгссөн залууг авах газар олоход хэцүү байж. Тийм
ч учраас Лондонд ирсэн тэрбээр Лондонгийн их сургуулийн Биркбек коллежид магистрын
ангид элсэх өргөдлөө өгч, тэнцсэн байна. Хэрэв цаашид томоохон компанид
ажиллахыг хүсч байгаа бол бидний ярьдгаар анкет буюу CV-гээ маш сайн бэлтгэх ёстойн дээр ажил хийгээгүй, эсвэл
ямар нэг байдлаар зүгээр суусан байвал тэр нь оноо алдах хамгийн том шалтгаан
болдог аж. Тиймээс зүгээр суулгүй, бас мэдлэг боловсролоо дээшлүүлэхийн
хажуугаар сайн ажил хайх хугацаа өөртөө гаргасан нь энэ сонголт байжээ.
Тэр
хугацаа Х.Улсболдод түүнээс ч илүүг өгсөн нь Британь-Монголын оюутны холбоог
тэргүүлэн ажиллах боломж юм. Лийдсийн Их Сургуулийн оюутан Г.Цэцэгмаа Брайтон
дахь Э.Санчир, Лондон дахь Ч.Жавхаа нар цахим хуудсаар харилцаж мэдээлэл
солилцдог байж. Заримдаа хэн нь ч мэдэхгүй асуулт тулгарахад энд оюутны холбоо
байсан бол бид холбогдоод асуудлаа шийдвэрлэж чадах байлаа гэсэн харамсал нь
харин ч түлхэц болсноор BMSA /British Mongolian Student
Association/ мэндэлжээ. Тэд
анхнаасаа зохион байгуулалт сайтай ажилласан нь арав хүрэхгүй гишүүнтэй
эхлэхдээ зар тарааж, олон албан тушаалд сайн дурын оюутан шалгаруулж авснаас
харагдана. Тэргүүн буюу Ерөнхийлөгч болохын тулд Улсаа материалаа илгээж,
ярилцлага хийснээр өнгөрсөн оны хоёрдугаар сард ажлаа эхэлсэн байна.
Юун
түрүүнд, хүмүүст танигдах нь гол зорилго байсан тул монголчуудтай холбоотой
бүхий л арга хэмжээг хамтран зохион байгуулах, дэмжих байдлаар оролцохын
хажуугаар өөрсдөө ч шинэ оюутны баяр, шинэ жил гээд уламжлалт тэмдэглэлт өдрөөс
гадна Британь-Монголын бизнес форум, “Монгол орноо хөгжүүлье” чуулга уулзалт
гээд албан ёсны арга хэмжээнд ч идэвхтэй оролцжээ. Түүнчлэн Марко Пологийн
монгол дахь аяллын тухай киног орчуулах ажилд тусалснаар хандив хүлээн авч
санхүүгийн талаа нөхжээ. Одоогоор энэ мэтчилэн Британь, Монгол төдийгүй Европын
орнууд дахь 20 гаруй байгууллагатай хамтран ажиллаж байгаа ба цаашид дэлхий
даяарх монгол оюутны нэгдлүүдтэй холбогдохоор төлөвлөснөө Х.Улсболд бахархан
өгүүлж байлаа.
Харин
дээрх ажлыг үргэлжлүүлэх нь одоо түүнд арай ачаалалтай болсон тул тэрбээр
холбооны зөвлөх гишүүн болсон байна. Магистраа хамгаалсны дараа монгол руу
буцахаар зэхсэн ч энд хүлээж байсанчлан маш ирээдүйтэй ажил гарч ирсэн нь “Asia
Pacific Investment Partners” компаньд
нэг ёсондоо монголд хөрөнгө босгох ажилд зүтгэх аж. “Монголд аль нэг компаньд
ажилласнаас илүү Хонг Конг, Америк, Англид оффистой газар ажиллах нь олон улсын
туршлагаас нэг зэрэг суралцах маш том боломж юм. Мөн тухайн орны талаар бүх
талын мэдлэгтэй болж, үйл явдалд нь оролцоод бараг л сонин унших шаардлагагүй
болчихдог.”
Оюутан
байхаас л нийгмийн идэвхтэй байж өөрийн хүрээлэлдээ олон нийтийг нэгтгэж ирсэн
түүнд одоо нэг санаа бий нь гадаад орнуудад ажилладаг монголчуудаа нэгтгэх
гэдгийг найзуудтайгаа ярьж эхэлжээ. “Монголчууд гадагшаа явахаараа хар, бор
ажил хийдэг гэсэн нийтлэг ойлголт байдаг ч Их Британийн дээд боловсролын статистикийн
газрын судалгаанаас харахад жилд энд л гэхэд 200 оюутан сургалтын виз хүсдэг юм
билээ. Одоо бид гадаад оронд сайн боловсрол эзэмшиж, нэлээд нь мэргэжлээрээ тухайн
орондоо үнэлэгдээд байна” гэлээ. Монголд очилгүй хоёр жил болоод өнгөрсөн намар
очиход олон мундаг залуус байсан, үндэстний хувьд ч бид харьцангуй залуу
иргэдтэй тул замын хүзүү урт гэдэгт тэрбээр итгэлтэй байна.
Share On
No comments:
Post a Comment