Хүн
төрөлхтөн хэзээнээс хөдөлмөрөө хөнгөвчлөх зорилгоор автомат машин, цахилгаан
хэрэгсэл гээд элдвийг бүтээхээр оролдсоор ирж. Тэр дундаа робот бүтээхэд ихэд
анхаарч түүгээр ажлаа хийлгээд зогсохгүй одоо бүр хүн шиг сэтгэдэг байлгахаар
чадлаараа чармайж байна. Харин робот хүний уураг, тархи мэт сэтгэхүйтэй болбол,
тэр тантай инээж, гуньж чаддаг байвал та түүнд дурлах уу?
Найруулагч
Спайк Жонсын шинэ бүтээл “Her” /Тэр эмэгтэй/ кино Валентины баярыг угтан барууны олон оронд гарахаар театрын хананд
зарлалаа өлгөжээ. Уг кинонд гол дүрийн залуу Тео, өөрийгөө Саманта хэмээн
нэрлэсэн компьютерийн үйлдлийн системдээ дурлаж байгааг харуулна. Саманта
түүний файлыг зохицуулахаас гадна ажлын төлөвлөгөөг нь гаргаж, хувийн туслахын
үүрэг гүйцэтгэнэ. Тэр ухаалаг, уриалгахан, халамжтай бас хөгжилтэй. Тийм ч
учраас Теогийн амьдралд тун хурдан байраа эзэлж өдөр, шөнийн хэзээд ч чихэвч,
камер, дэлгэцээр үргэлж дэргэд нь байж чаддаг. Тэр ч бүү хэл эротик яриаг
утасны цаанаас жинхэнэ эмэгтэйгээс илүү өрнүүлдэг нь үүн дээр нэмэгдэнэ.
Самантагийн
хоолойг (кинонд түүний ямар ч дүрслэл байхгүй) Их Британийн жүжигчин Саманта Мортон оруулсан ч, уран
бүтээлийн ажил дууссаны дараа найруулагч гэнэт шийдвэрээ өөрчилж дур булаам,
хөгжилтэй Скарлет Йоханссоны хоолойг бичүүлжээ. Энэ нь гол дүрийн жүжигчин
Хакин Феникстэй гайхалтай зохицсоныг олон хэвлэлд онцолсон байна.
“Her”-ийн үйл явдал ирээдүйд өрнөж буйг кинон дахь технологийн
дүрслэлүүд болон дүрүүдийн хувцасны хурц, тод загварлаг байдал илтгэнэ.
Нөгөөтэйгүүр өнгөний сонголт, засал чимэглэлээс ретро тусгалуудыг харж болно.
Харин
найруулагч Жонс кино зохиолоо “Apple”-ийн “Siri”-гээс ч өмнө төлөвлөж байснаа мэдэгдсэн боловч “Her”-ийг үзсэн ямар ч хүнд өөрийн эрхгүй харьцуулах бодол
төрнө. Гэхдээ сайтар анзаарбал 1951 онд гарсан Исак Асимовын “Satisfaction
Guaranteed”
зохиолын дүр болох ганцаардмал гэрийн эзэгтэй болон
түүний тэжээвэр робот Тони нарын харилцааг санагдуулна. Мөн 1995 онд хэвлэгдсэн
Ричард Пауэрсийн “Galatea 2.2” романд профессор эр ба хиймэл оюун ухаант Хэлен нарын
тухайг санахад ч илүүдэхгүйг “London Evening Standard” сонинд дурьджээ.
Тэгвэл
энэ бүхнээс “Her”-ийн хувьд технологийн хувьд боломжтой зүйл нь юу вэ? “Samsung”-ийн “S-Voice” болон “Siri”-д ашиглагддаг дуу, хоолойн технологи ба ухаалаг
системийн хөгжүүлэлтийг хариуцдаг “Nuance Communications” компанийн мэргэжилтэн Жон Вэст кинонд гарах үзэгдлийг
ойрхон ирсэн ч, хараахан болоогүйг дуулгав. “Бид тэнд хүрэх болоогүй, ойрын
хэдэн жилдээ ч хүрч чадахгүй байх. Гэхдээ технологи үсрэнгүй хөгжиж, манай
байгууллагын 1000 гаруй ажилтан байгалийн хэл ба хиймэл оюун ухааныг харьцуулан
судалж байна” гэжээ.
Хувийн
туслахын зориулалттай технологийн ололтууд нэг л өдөр бодож, сэтгэдэг болоод
зогсохгүй шийдвэр гаргахад оролцохуйц хувийн зөвлөх болбол ямар вэ? Үүнд, “Дуу,
хоолойн технологи энэ түвшинд маш ойрхон ирсэн, бид өөрсдөө л мэдэрч чадахгүй
байна. Хүсч, хүлээж байгаа ирээдүй мөдхөн” хэмээн Лондонгийн метро шугамын
инженер хариулж байна. Тухайлбал, Лондонгийн төвд орших “King’s
Cross”
буудалд хүмүүст аль зам руу явахыг зааж уншдаг хоолойг
зорчигчид хиймэл эсэхийг ялгаж чаддаггүй аж. Цаашлаад хиймэл оюун ухааны эрэл,
хайгуул эрчимтэй явагдаж байгаагийн жишээ нь, өнгөрсөн долоо хоногт “Google”
компани “Deep Mind Technologies” компанийн машиныг хүний тархи мэт ажиллуулах судалгааг
500 тэрбум төгрөгөөр санхүүжүүлэхээр болсноос харж болно.
Мэргэжилтэн
Вэстийн ярилцлагадаа дурьдсанаар энэ бүхэн биеллээ олохын цагт одоо явагдаж буй
асуулт-хариулт гэсэн нэг чиглэлтэй харилцаа илүү харилцан яриа хэлбэртэй болж,
сэтгэл хөдлөл нэмэгдэнэ. Энэ үүднээс тэдний компани системийг хүншүүлэх
судалгаа идэвхтэй хийж байгаа ч, програмчлалын хувьд хангалтгүй байгаа гэнэ.
“Her”-ийг үзсэний дараа Вэстэд холын холд санагдаж байсан
технологийн хөгжил хэзээ мөдгүй ирсэн мэт санагдаж байна гэв. “Siri”-д дурлахад хэцүү гэдгийг “Чи юу вэ, Siri”
гэж асуухад “Би жирийн л дижитал туслах” гэх хариултаас
нь мэдэж болно. Түүнчлэн “Хакин Феникс гэж хэн бэ?” гэж асуувал “Би АНУ-ын
Феникс мужид 15 европ хоолны газар оллоо” гэхэд нь бидний төсөөлж буй романтик
харилцаанаас тэр доогуур түвшинд байгааг баталж тайвширлаа.
Хүн
төрөлхтөн ба робот хоорондын харилцааны түвшинг Данийн Ёс зүйн Хорооноос
гаргасан “Олон нийтийн робот харилцааны зөвлөмж” гэх сонирхолтой гарын авлагад
зохицуулжээ. Тэнд өгүүлснээр “Роботууд хүмүүсийн харилцаанд дэмжигч болохоос
илүүтэй, шууд харилцагчийн хэмжээнд ажиллаж буй нь санаа зовоосон хэрэг болоод
байна” гэжээ. Мөн “Хүн, роботын харилцаа нь хэдийнэ ёс зүйн төвөгтэй асуудлыг
үүсгэх болсон” гэдгийг тэмдэглээд, ялангуяа, харилцааны эмзэг бүлэг буюу
хүүхэд, сэтгэцийн эмгэгээр шаналж буй хүмүүст элбэг тохиолдох болсныг дурьдсан
байна.
Тэгвэл
зарим эрдэмтэн дээрх эмзэг бүлэгт сэтгэлийг нь юу татаж байгааг тэр бүр нарийн
мэдэрч чаддаггүйгээрээ эрчүүд бүгд багтана гэж үзжээ. “Оюун ухаан хэрхэн
ажилладаг вэ” сэтгүүлд сэтгэл зүйч Стивен Пинкерийн бичсэнээр хүн судлалын
үүднээс авч үзвэл роботод дурлах, татагдах байдал нь эмэгтэйчүүдээс илүү
эрчүүдэд түрүүлж тохиолдоно гэсэн юм.
Гэхдээ
“The
New York Times”
сонинд 2007 онд “Robo Love” гэх нийтлэл гарч хүн, роботын харилцааг маш ойрын түвшинд
өгүүлснээс хойш эрэгтэйчүүд, эмэгтэйчүүд гэхээс илүүтэй хүмүүс бид роботод
дурлахад бэлэн үү гэх асуулт л хамгийн түгээмэл болжээ. Үүний хариултыг ямар ч
шинжлэх ухааны таамгаас илүүтэй бид өөрөө л нотлох нь гарцаагүй бөгөөд дахиад
асуухад, та Валентиныг роботтой өнгөөрүүлэхдээ бэлэн үү?
Share On
No comments:
Post a Comment